Çiyayê Spî ya da Ben

Nereden hangi vakit çıktık yola hatırlamıyorum. Eziyetli yolculuğun sonunda bulutlar siyaha döndü, gökyüzü karardı, yorgunluğuma yorgunluk bindi. Eşeklerden denkler indirildi, kıl çadırlar bir sene önceki mekâna yeniden kuruldu, barınak hazır hale geldi. Anam koruma içgüdüsüyle yatağı serdi, içine büzülerek girdim. Yağmur şiddetlendi, uykum derinleşti. Uyandığımda mis gibi bir hava, nefesimde ferahlık, anamde bir gülümseme. Derin bir nefes çektim, artık ben de varım dedim.

 Bizi besleyen, büyüten her şeyiyle kucak açan Çiya Spi denilen bu muhteşem yaylada dağ çayının kokusunu, Berivanların cilveli yürüyüşlerini, kuzuların incecik meleyişini, rüzgârın melodik esintisini, yolların gönül kıvrımını, insanların doğallığını, gökyüzünün herkese ait olduğunu, insanların paklığını bizatihi yaşadım. O benim için bende “ben”di, her daim. Yıllar geçti görmeyeli, özlemim dinmedi hiç. Eğitimin cenderesinden geçerken standarttı görünce doğallığını, yalanı duyunca rüzgârını, bataklığı görünce çiçeklerini düşünerek teselli oldum.

  Bu yıl devasalığının içinde bulunmak için düştüm yollara. Çadırlar kıl değil, maviydi “çağdaş”lığa uygun bir yozlaşmayla. Kirlenmek güzeldire cevap olarak kar suyu ile oluşan derede yüzümü yıkadım. Suyun paklığında yaylamızın muhteşem siluetini görerek heyecanlandım. Tabana kuvvet tırmandığımda hikmetinden sual olunmaz desem de “temiz güzel” olduğundan yorulmadım. Bazı şeyler yoktu ve “yok” güzeldi. Araba gürültüsü yoktu, telefonumda “şebeke yoktu ”, insanın gözüne sokulan reklamlar yoktu, kandırmacaya dayalı diziler yoktu mesela…

 Kaniya Reş’te dinlendim, kana kana suyunu içtim. Bizi besleyen bu çeşmede “teknolojinin” müdahalesine rağmen ben yine de varım diyordu. Haklıydı, çünkü bizi ve bizi besleyen tüm unsurlara kaynaklık etmişti. Biraz da kahramanlık yaparak çeşmenin yukarısını tırmandım, çay topladım, kokusunu içime çektim, eve getirip alışkın olanlarla Çiyaye Spi’nin tadına vardım.

 Tepeye çıktım, zirveye gözümü diktim, sensin buranın kralı diye eski mekânlara dokundum. Oturdum yüzümü güneşe döndüm, rüzgârın okşamasıyla geçmişe daldım.

  Şivan sürüyü yamaçtan Kaniye Reşe sürdü, akkoyun kana kana suyunu içti, dinlenmek ve yükünü boşaltmak için yatağa çömeldi. Şivan gönül rahatlığıyla kıl çadıra yöneldi, değneğini girişteki direğe bıraktı. Değneği düşünce arkadaşı, gönüldeşi, rehberi ve asistanıydı. Otururken gözü hep onu takılırdı. Şivan görevini yapmış kahraman edasıyla önüne konulan yoğurdu afiyetle yedi. Dağ çayından hazırlanmış demliği de yanı başında. Çayın ortağı çoktur hasebiyle kalabalık toplandı. Sohbet muhabbete döndü, koyulaştıkça koyulaştı. Okul sıralarından geçmedikleri için standart kelimeler kurmadılar. Kolesterol, tansiyon, şeker gibi modern çağların ürettiği ve bolca tüketime sokulan hastalıkları sohbetlerinin konusunu hiç teşkil etmedi. Siyasetin dünden bugüne, bugünden yarına değişen ivmesi onlara ters olduğundan hiç konuşmadılar. Düşünce, emek ve beden sömürüsüne dayalı boyalı hayatların yer aldığı çakma sihirli kutudan haberleri zaten olmazdı. Onların doğasına aykırıydı. Onlar, suyu, toprağı, havayı ve emeği konuştular. Konuşmaların dozajı yüksek te olsa anlayış, hoşgörü ve esprinin volümü tavanlardaydı. Şivanın dinlenme vakti gelmişti artık. Bekçi görünümündeki ve ahalinin sırlarına vakıf kayanın gölgelik kısmına geçti, enerji depolamak için rahatına baktı. Gün geceye kavuştuğunda o yine sürüleri ile ekmek peşindeyken ahaliden herkes kendi dünyasına çekildi, korkulu rüyalardan uzak yeni güne yeni doğmuş olarak yeniden Çiyaye Spi’ye merhaba dediler.

 İki yetimin anası, anamın yarısı, gül fidan teyzem, buğulu gözlerin müsebbibi Besa Xace bizi terk edişi buradadır. O anamın dal parçası, nenemin her daim ağıtı, benim de merakım oldu. Mezar taşın belli olmasa da Çiya Spi senindir. Anamın yarısından sonra tamamını da yitirdim. Çeyrek asra dayandı yetimliğim. Anlatamadım yarımı hele de tamı hiçbir zaman.  Hep gözlerim yaşardı, boğazım düğümlendi, dilim titredi. Uzakta da olsan yüzümü sana çevirdim kederimi sana anlattım Çiyaye Spi. Nedenini tam bilmiyorum hep seni anamla bir tuttum. İlk hayatı algılayıp gördüğümde sen ve o vardın diye mi, ikiniz de beni beslediniz diye mi yoksa ikiniz de beni erkenden terk ettiniz diye mi, bilemiyorum. Sitemim de var her ikinize bilesiniz. Hep anlatıyorum anaçlığınızı, doğallığınızı, saflığınızı, merhametinizi, yalnız ve yek oluşunuzu hele de kırılganlığınızı. Ha ben, ha Gule Xace ha Çiyaye Spi.

  Çocukluğumda ilk tanıştığım ekonomik faaliyet olan babamın Seydi abi ile olan ortaklığı gözümde canlandı. Mertlik, anlayış, birliktelik ve de hayata ortaklık hiçbir yazılı kurala bağlı olmadan herkesin adına, hayatına sinmişti. Kavga adam gibiydi, haksızlık doğaya aykırıydı, namus herkesin adıydı.

   Geçmişi düşünürken sinek yüzüme kondu, dokunmadım. Buranın asıl sahibi onlar dedim, kekik kokuyordu, gülümsedi bana. Veda zamanı gelmişti, istemeyerek te olsa. Hep gidişler uzun, gelişler kısadır. Bu kez tersi oldu.  

  Yaşadıklarımı Ahmet’in lojistik desteği ve Hacının hafızasındaki kodlar ile aktardım sizlere. Üçümüz de Çiyaye Spi’ye söz verdik, gelecek sene sendeyiz diye, beklerim dedi.